Τρείς είναι οι άξονες για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού

Α. Η αυτοεξέταση

Β. Η μαστογραφία

Γ. Η κλινική εξέταση από ειδικό μαστολόγο

Α. Αυτοεξέταση του μαστού

Τι είναι η αυτοεξέταση του μαστού 

Είναι η τακτική εξέταση των μαστών από την ίδια την γυναίκα.

Ποιός είναι ο σκοπός της αυτοεξέτασης του μαστού 

Η εξοικείωση της γυναίκας με την φυσιολογική υφή των μαστών της και
η έγκαιρη διαπίστωση της παραμικρής αλλαγής που θα συμβεί σε αυτούς (πιθανά σημεία καρκίνου σε πρώιμο στάδια)

Ποιά είναι η κλινική αξία της αυτοεξέτασης

Είναι η ανακάλυψη του καρκίνου σε πρώιμα στάδια γεγονός που έχει καθοριστική σημασία για την έκβαση της θεραπείας.
Αποφεύγεται η μαστεκτομή και διατηρείται ο μαστός της γυναίκας, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον ψυχισμό και στην αυτοπεποίθησή της.
Συμπερασματικά μπορούμε να τονίσουμε ότι αυτοεξέταση σημαίνει την
σωτηρία της ζωής της γυναίκας.

       Πέντε απλά βήματα για την αυτοεξέταση του μαστού

Βήμα 1ο.

Στέκεστε μπροστά στον καθρέπτη με τα χέρια αρχικά χαλαρά και στη συνέχεια να πιέζουν την μέση, ώστε να συσπώνται οι θωρακικοί μύες. Ακολουθεί στροφή προς τα δεξιά και μετά προς τα αριστερά.
Στη στάση αυτή παρατηρούμε
το φυσιολογικό μέγεθος το σχήμα και το χρώμα των μαστών. Οι μαστοί πρέπει να έχουν το φυσιολογικό τους σχήμα χωρίς δυσμορφίες ή οίδημα.

Επιβάλλεται η επικοινωνία με τον μαστολόγο, αν διαπιστωθεί οποιαδήποτε από τις παρακάτω αλλαγές

• κάποιο βαθούλωμα, πτύχωση, ή διόγκωση του δέρματος
• αλλαγή στην κινητικότητα των μαστών κατά τις μετακινήσεις
• αλλαγή στην εμφάνιση και στο σχήμα των θηλών, όπως αλλαγή θέσης ή παρουσία εισολκής (όταν η θηλή μαζεύεται προς το εσωτερικό του μαστού αντί να προβάλει προς τα έξω).
• Ύπαρξη ερυθρότητας ευαισθησίας, εξανθήματος ή οιδήματος.
• Έκκριση υγρού από την θηλή.



Βήμα 2ο

Μπροστά στον καθρέπτη επίσης, σηκώνετε τα χέρια σε ανάταση, (παρακολουθώντας την κινητικότητα των μαστών). Σε αυτή την θέση και ενώ βρίσκονται σε ανάταση, πιέζονται τα χέρια μεταξύ τους. 

Αναζητούμε τις ίδιες αλλαγές, με το πρώτο βήμα.

Βήμα 3ο

Ενώ ακόμα βρίσκεστε μπροστά στον καθρέπτη, γίνεται συμπίεση ελαφρά της κάθε θηλής μεταξύ δείκτη και αντίχειρα και ελέγχετε για πιθανή εκροή υγρού από την θηλή του κάθε μαστό.

Βήμα 4ο

Η ψηλάφηση του μαστού και της μασχάλης σε ύπτια θέση

Ξαπλώνετε σε ύπτια θέση με το ένα χέρι πάνω από το κεφάλι. Τοποθετείται κάτω από τον ώμο αντίστοιχα με τον μαστό που θα εξεταστεί, ένα μαξιλάρι. Με το αντίθετο χέρι εξετάζετε με ήπιες και ελαφρές κινήσεις όλο το μαστό.

Για την ψηλάφηση χρησιμοποιούνται τα τρία δάκτυλα του ενός χεριού ενωμένα και ψηλαφάται ο αντίθετος μαστός

Βήμα 5ο

Σηκώνετε το σύστοιχο με τον μαστό που γίνεται η ψηλάφηση χέρι σε ανάταση ή πίσω από τον αυχένα, και με το αντίθετο χέρι γίνεται η εξέταση του μαστού. Απαραίτητη σε αυτό το βήμα είναι και η εξέταση της μασχάλης.
Η αυτοεξέταση διευκολύνεται όταν γίνεται κατά την διάρκεια του μπάνιου ή με την χρήση πούδρας

Τι πρέπει να προσέχουμε στην ψηλάφηση των μαστών
Η υφή των μαστών θα πρέπει να είναι αμετάβλητη σε σχέση με τις προηγούμενες ψηλαφήσεις
.
Έλέγχετε για την ύπαρξη ογκιδίων ή για περιοχές που παρουσιάζονται ασυνήθιστα πιο σκληρές.
Ελέγχετε για περιοχές των μαστών που παρουσιάζουν αύξηση της θερμοκρασίας ή είναι πιο ευαίσθητες.

Παρατηρείτε άν υπάρχει έκκριση από την θηλή.
Σημειώνετε την ύπαρξη ψηλαφητών λεμφαδένων ή ευαισθησία στην περιοχή της μασχάλης

Οποιδήποτε από τα παραπάνω παρατηρηθεί στην αυτοεξέταση, θα πρέπει να αναφερθεί στον ειδικό μαστολόγο

Πότε πρέπει να γίνεται η αυτοεξέταση
Όλες οι γυναίκες από την ηλικία των 20 ετών και μετά θα πρέπει να αυτοεξετάζονται μια φορά το μήνα.
Μεταξύ της 4ης και 12ης ημέρας από την έναρξη της περιόδου, με ιδανική την 8η ημέρα.
Το διάστημα αυτό οι μαστοί είναι αποσυμφοορημένοι και ώς εκ τούτου γίνονται ευκολότερα αντιληπτές και οι μικρότερες αλλαγές στους μαστούς.
Για τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκας θα πρέπει να επιλεγεί μια σταθερή ημέρα σε κάθε μήνα (πχ στις 5 ή στις 10 κάθε μήνα.)

Β. Κλινική εξέταση

Σε γενικές γραμμές το πρόγραμμα κλινικής εξέτασης, για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού από ειδικό μαστολόγο, έχει ως εξής.
Όλες οι γυναίκες ηλικίας 20-40 ετών θα πρέπει να εξετάζονται κάθε 3 έτη από ειδικό μαστολόγο
Από την ηλικία των 40 ετών και μετά η κλινική εξέταση θα πρέπει να γίνεται μια φορά ετησίως.
Το πρόγραμμα όμως αυτό, διαμορφώνεται για κάθε γυναίκα ανάλογα με το ατομικό (ύπαρξη συμπτωμάτων, κλπ), και το οικογενειακό της ιστορικό (συγγενείς πρώτου βαθμού που έχουν παρουσιάσει καρκίνο μαστού κλπ).

Γ. Μαστογραφία

Είναι πολύτιμο και αναντικατάστατο διαγνωστικό μέσο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Το πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου έχει ως εξής

Η πρώτη μαστογραφία μεταξύ 35-40 ετών
Από την ηλικία μεταξύ 40-50 ετών κάθε 1,5-2 έτη
Μετά την ηλικία των 50 ετών πρέπει να γίνεται μια φορά τον χρόνο.

Αποτελέσματα των προγραμμάτων έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού.

Η εφαρμογή των προγραμμάτων πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, είχαν σαν αποτέλεσμα την πλήρη θεραπεία σημαντικού αριθμού γυναικών που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού σε πρώιμα στάδια.
Ο αριθμός των πλήρως θεραπεύσιμων καρκίνων του μαστού (in situ), παρουσίασε σημαντική αύξηση και το ποσοστό τους αυξήθηκε από το 5% στο 20% του συνόλου των διαγνωσθέντων καρκίνων.
Επίσης,ένα άλλο στατιστικό στοιχείο που δείχνει την ευεργετική συμβολή των προγραμμάτων πρόληψης είναι το γεγονός ότι, παρά την αύξηση την συχνότητας του καρκίνου, οι θάνατοι από την νόσο, παρουσιάζουν ετήσια μείωση κατά 2,3%.