Το περιεδρικό ή περιπρωκτικό απόστημα είναι μία από τις τρείς αιτίες που προκαλούν πόνο στην περιοχή του πρωκτού, και είναι η 
μοναδική αιτία που συνήθως απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.
Περιεδρικό απόστημα είναι ο σχηματισμός κοιλότητας γεμάτης με πύο, στην περιπρωκτική περιοχή.
Στο 90% των περιπτώσεων, είναι το αποτέλεσμα απόφραξης, φλεγμονής σε έναν από τους εσωτερικούς αδένες, που φυσιολογικά υπάρχουν περιφερικά στον πρωκτικό σωλήνα.
Η είσοδος μικροβίων στο εσωτερικό των αδένων, προκαλεί φλεγμονή, (η οποία επεκτείνεται ανάμεσα στους σφιγκτήρες, ακολουθώντας την κατεύθυνση της μικρότερης αντίστασης) και τον σχηματισμό πύου. Δημιουργείται έτσι μια αποστηματική
κοιλότητα,
Επειδή η φλεγμονή μπορεί να επεκταθεί προς άλλοτε άλλη κατεύθυνση, ο σχηματισμός και η εντόπισητου αποστήματος ποικίλει.
Έτσι τα αποστήματα ανάλογα με την ανατομική τους εντόπιση, χαρακτηρίζονται ως υποδόρια, ισχιοορθικά, διασφιγκτηριακά, ύπερθεν των ανελκτήρων.
Πιο σπάνια η αιτία μπορεί να είναι η νόσος Crohn, εκκολπωματίτιδα, καρκίνος ξένα σώματα κλπ.
Διάγνωση
Οι ασθενείς με περιεδρικό απόστημα παρουσιάζουν έντονο οξύ πόνο, οίδημα και ερυθρότητα και αρκετές φορές πυρετό, που μπορεί 
να είναι και υψηλός.
Για τα υποδόρια και ιχιοορθικά αποστήματα, η διάγνωση μπορεί να τεθεί εύκολα με την κλινική εξέταση, όμως για την διάγνωση των
διασφιγκτηριακών αποστημάτων, συχνά απαιτείται μαγνητική τομογραφία, διορθικό υπερηχογράφημα, η κλινική εξέταση κάτω από αναισθησία.
Θεραπεία
Για την θεραπεία των αποστημάτων μία είναι η μέθοδος από την εποχή του Ιπποκράτη. Παροχέτευση με την δημιουργία μιας μικρής τομής πάνω από το απόστημα και το άδειασμά της από το πύον.
Σε αρκετές περιπτώσεις, που η αιτία είναι η φλεγμονή του πρωκτικού αδένα, θα πρέπει να γίνεται 
προσπάθεια ανεύρεσής του και να γίνει 
προσπάθεια καθετηριασμού του για την θεραπεία του συριγγίου που πιθανότατα θα δημιουργηθεί
Περιεδρικό συρίγγιο είναι μια χρόνια μη φυσιολογική επικοινωνία του επιθηλίου του πρωκτικού σωλήνα 
και του περιπρωκτικού δέρματος.
Μπορεί να περιγραφεί σαν ένα στενό τούνελ- σήραγγα με το εσωτερικό της άνοιγμα στον πρωκτικό σωλήνα, και το εξωτερικό της
άνοιγμα στο περιπρωκτικό δέρμα.
Συνήθως αποτελεί την εξέλιξη ενός περιεδρικού αποστήματος, γι’ αυτό και η νόσος συνήθως περιγράφεται σαν περιεδρικό απόστημα-συρίγγιο. Επειδή η πορεία του συριγγίου στους ιστούς γύρω από την ορθοπρωκτική περιοχή είναι απρόβλεπτη και μπορεί να είναι δαιδαλώδης, ο εντοπισμός και η πλήρης χαρτογράφηση του συριγγώδους πόρους είναι πρωταρχικής σημασίας για την θεραπεία του.
Για τον σκοπό σημαντική βοήθεια προσφέρει η χρήση ενδοορθικού υπερηχογραφήματος και με η μαγνητική τομογραφία.
Θεραπεία
Παραδοσιακά τα περιεδρικά συρίγγια αντιμετωπίζονται με εκτομή του συριγγίου, που μπορεί να γίνει σε ένα ή σε δύο χρόνους. Η επιλογή γίνεται με κριτήριο το ποσό της μυϊκής μάζας των σφιγκτήρων που απαιτείται να εκταμεί.
Σε ένα χρόνο γίνεται η εκτομή, όταν δεν εμπλέκεται στο συρίγγιο μυϊκή μάζα, ή είναι ελάχιστη, ενώ αντίθετα όταν εμπλέκεται αρκετή μυϊκή μάζα των σφιγκτήρων, τότε η επέμβαση γίνεται σε δύο χρόνους.
Στην περίπτωση αυτή, στον πρώτο χρόνο αναγνωρίζεται το εσωτερικό στόμιο του συριγγίου (στον πρωκτικό σωλήνα) και το εξωτερικό στόμιο (στο δέρμα της περιπρωκτικής περιοχής) και διεκβάλλεται διά του συριγγίου καθετήρας seton.
Σε δεύτερο χρόνο, μετά την πάροδο 4 -6 εβδομάδων, και εφ΄ όσον έχει επουλωθεί η περιοχή, τότε σταδιακά σφίγγεται ο καθετήρας δημιουργώντας συνθήκες για την προοδευτική εξωτερίκευση και εν τέλει την εκτομή του συριγγίου.
Εκτός από την εκτομή έχουν δοκιμαστεί η εφαρμογή βιολογικής «κόλλας ινικής» ή και άλλων υλικών μέσα στο συρίγγιο με σκοπό την πλήρη σύμπτωση των τοιχωμάτων του και επομένως την θεραπεία του, πλήν όμως τα ποσοστά υποτροπής είναι υψηλά.
Με σκοπό την αποφυγή εκτομής των σφιγκτήρων και της πιθανότητας εμφάνισης ακράτειας μετεγχειρητικά, έχουν προταθεί χειρουργικές τεχνικές, που δεν περιλαμβάνουν την εκτομή των σφιγκτήρων μυών. Τέτοιες είναι
Η δημιουργία ορθοπρωκτικών κρημνών συνήθως μερικού πάχους, που σαν σκοπό έχουν την κάλυψη του εσωτερικού στομίου και ως εκ τούτου την διακοπή της συνέχειας του συριγγίου, που σαν συνέπεια έχει την επούλωσή του.
Με την ίδιο σκεπτικό λειτουργεί και η δημιουργία και προώθηση για σύγκλειση το εσωτερικού στομίου του συριγγίου, δερματικού κρημνού, από την περιπρωκτική περιοχή.
Η μέθοδος LIFT (διασφιγκτηριακή απολίνωση του συριγγίου) και οι διάφορες παραλλαγές που έχουν περιγραφεί.
Στην μέθοδο αυτή αναγνωρίζεται η διαδρομή του συριγγίου και διεκβάλλεται μεταλλική μίλη. Κατόπιν παρασκευάζεται το συρίγγιο στο διασφικτηριακό διάστημα, απολινώνεται και εκτέμνεται το συρίγγιο κεντρικά και περιφερικά.
Σε δοκιμαστικό στάδιο βρίσκεται η χρήση βλαστοκυττάρων για την θεραπεία κυρίως των συριγγίων που υποτροπιάζουν.