Μασταλγία είναι το πιο συχνό σύμπτωμα που αντιλαμβάνεται μια γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας και το συνηθέστερο, που καλείται να αντιμετωπίσει ο μαστολόγος.
Συνήθως πρόκειται για αυξημένη ευαισθησία των μαστών λίγες μέρες πριν την έμμηνο ρύση, η οποία υποχωρεί αμέσως μετά την έναρξη αυτής (κυκλική μορφή).
Μπορεί όμως να είναι ανεξάρτητη από τον έμμηνο κύκλο της γυναίκας (μη κυκλική μορφή).
Η ένταση και διάρκεια του συμπτώματος ποικίλει. Έτσι μπορεί πάρει το χαρακτήρα του πόνου να ποικίλει.
Ευτυχώς όμως, στις περισσότερες γυναίκες η ένταση του πόνου είναι τέτοια, που δεν δημιουργεί μείζονα προβλήματα στην καθημερινότητα τους. Έχει παρατηρηθεί ότι και μόνο η διαβεβαίωση της γυναίκας, ότι η κατάσταση αυτή δεν σχετίζεται με κακοήθεια, ούτε προδιαθέτει σε αυτή, είναι αρκετή για να εξαλείψουμε ένα σημαντικό παράγοντα ανησυχίας και άγχους, με αποτέλεσμα μετά από λίγο διάστημα να μειώνεται ή και να υφίεται πλήρως το σύμπτωμα.
Όμως σε ένα σχετικά μικρό ποσοστό των γυναικών, η ένταση και η διάρκεια του πόνου μπορεί να είναι τέτοια, που να έχει αντίκτυπο στην καθημερινή φυσιολογική ζωή μιας γυναίκας. Έτσι μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά η ψυχολογική της κατάσταση, η οποία με την σειρά της μπορεί να έχει συνέπειες στην εργασία, την σωματική και σεξουαλική δραστηριότητα, την κοινωνικότητα της γυναίκας κλπ.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το 90% των καταστάσεων που την προκαλούν, είναι καλοήθεις.
Καθήκον του μαστολόγου, που αντιμετωπίζει μια γυναίκα με μασταλγία είναι να διερευνήσει σε βάθος το σύμπτωμα.
Διάγνωση
Πληροφορίες από το ιστορικό της γυναίκας είναι πολύτιμες.
Η χρήση φαρμάκων όπως ορμόνες υποκατάστασης, αντισυλληπτικά, αντιυπερτασικά κλπ. πρέπει να καταγραφεί και να αξιολογηθεί.
Η ανάλυση των χαρακτήρων του πόνου, που έχουν σχέση με την εντόπιση (στον ένα ή και στους δύο μαστούς), την περιοδικότητα, την ένταση, τους παράγοντες που πιθανόν εκλύουν ή τον επιδεινώνουν κλπ. είναι χρήσιμα στοιχεία για την διάγνωση της κατάστασης.
Η κλινική εξέταση, θα προσπαθήσει να αποκλείσει ή να αναδείξει την ύπαρξη παραγόντων που φανερώνουν την παρουσία κάποιας παθολογικής κατάστασης, που προκαλεί την μασταλγία.
Μετά το ιστορικό και την κλινική εξέταση ο μαστολόγος θα επιλέξει τις κατάλληλες εξετάσεις για την εργαστηριακή διερεύνηση της κατάστασης (υπερηχογράφημα, μαστογραφία, μαγνητική τομογραφία, βιοψία κλπ).
Αντιμετώπιση
Έτσι αφού αποκλειστεί η ύπαρξη κακοήθειας ή οποιαδήποτε άλλης κατάστασης μπορεί να προκαλεί πόνο στο μαστό, ο μαστολόγος θα πρέπει να αντιμετωπίσει το σύμπτωμα.
Σε αρκετές γυναίκες η αλλαγή στον καθημερινό τρόπο ζωής, μπορεί να βοηθήσουν στην μείωση της έντασης των συμπτωμάτων. Τέτοιες αλλαγές είναι ή απώλεια του σωματικού βάρους, η καθημερινή σωματική άσκηση, η μείωση στην πρόληψη ζωικού λίπους με την διατροφή, η μείωση στην κατανάλωση καφεΐνης και οινοπνεύματος κλπ.
Η στήριξη ιδίως των μεγάλου μεγέθους μαστών με εφαρμοστό αθλητικό στηθόδεσμο, ακόμα και κατά την διάρκεια του ύπνου, βοηθάει στην ανακούφιση από τον πόνο.
Στις περιπτώσεις, που κανένα από αυτά τα μέτρα δεν έχουν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων καθίσταται επιβεβλημένη.
Έχουν δοκιμαστεί στην κλινική πράξη διάφορες φαρμακευτικές ουσίες με διάφορα αποτελέσματα η κάθε μια απ’ αυτές.
Ο ειδικός μαστολόγος αφού εκτιμήσει την κατάσταση θα αποφασίσει για την χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής στην γυναίκα.